De betekenis van het spreekwoord
Het spreekwoord 'de appel valt niet ver van de boom' wordt gebruikt om aan te geven dat kinderen vaak eigenschappen of gedragingen van hun ouders hebben overgenomen. Dit kan zowel positief als negatief zijn. Het spreekwoord wordt veelal gebruikt als men iemand vergelijkt met diens ouder(s), bijvoorbeeld qua uiterlijk, gedrag, karakter of talent.
Oorsprong van het spreekwoord
Het spreekwoord vindt zijn oorsprong in agrarische tijden waar het letterlijk voorkwam dat fruit, zoals appels, rondom de boom viel waar ze vandaan kwamen. Een appel rolt niet ver, dus blijft in de buurt van de boom. Dit werd later figuurlijk toegepast op mensen, met de betekenis dat kinderen vaak lijken op hun ouders.
In welke situaties gebruik je het?
Je gebruikt dit spreekwoord wanneer iemand bijvoorbeeld dezelfde beroep, hobby’s of manier van praten heeft als een ouder. Ook wordt het wel eens gebruikt als een kind net zo succesvol (of juist problematisch) blijkt te zijn als een van de ouders. Het kan op een liefdevolle manier gezegd worden, maar ook als een kritische opmerking.
Voorbeelden uit de praktijk
Wanneer een dochter net als haar moeder goed kan schilderen, kun je zeggen: ‘De appel valt niet ver van de boom.’ Of wanneer een zoon net als zijn vader altijd te laat komt, klinkt dezelfde uitdrukking wellicht met een knipoog.
Variaties op het spreekwoord
In sommige dialecten of regio’s wordt er een andere draai aan gegeven: ‘Zoals de ouden zongen, piepen de jongen’ betekent ongeveer hetzelfde. Ook zijn er in andere talen vergelijkbare uitdrukkingen, zoals het Engelse ‘like father, like son’ of het Duitse ‘Der Apfel fällt nicht weit vom Stamm’.
Waarom zijn spreekwoorden populair?
Spreekwoorden zijn eeuwenoud en vaak compact en beeldend, waardoor ze gemakkelijk te onthouden zijn. Ze voegen kleur toe aan een verhaal en helpen vaak om een situatie met humor of wijsheid te duiden. Op Radiomiddelse.nl delen we maandelijks spreekwoorden, raadsels en andere leuke taalkundige weetjes die geliefd zijn bij onze vaste bezoekers.
Meer weten?
Bezoek Radiomiddelse.nl regelmatig voor nieuwe artikelen, tips en taalplezier. Zo ontdek je niet alleen de betekenis van spreekwoorden, maar ook leuke weetjes, raadsels en verhalen waar je iets van opsteekt én om kunt lachen.
