De verwarring rond gebeurt of gebeurd
Veel mensen twijfelen bij het schrijven of zeggen van het woord ‘gebeurt’ of ‘gebeurd’. Welke vorm is juist in welke situatie? De verwarring komt doordat het werkwoord ‘gebeuren’ verschillende vormen kent, afhankelijk van de tijd en de grammaticale constructie. In dit artikel leggen we duidelijk uit wanneer je ‘gebeurt’ gebruikt en wanneer ‘gebeurd’ correct is.
Wanneer gebruik je gebeurt?
Tegenwoordige tijd
‘Gebeurt’ met een t aan het einde wordt gebruikt in de tegenwoordige tijd, derde persoon enkelvoud. Bijvoorbeeld: ‘Wat gebeurt er als je op dat knopje drukt?’ In deze zin is ‘gebeurt’ de vervoegde vorm van het werkwoord ‘gebeuren’ voor het onderwerp ‘wat’.
Voorbeeldzinnen
“Er gebeurt hier nooit iets spannends.”
“Wat gebeurt er als het regent tijdens het concert?”
“Dat gebeurt vaker dan je denkt.”
In al deze voorbeelden is er sprake van iets wat nu gebeurt of algemeen als feit wordt geuit, dus gebruik je ‘gebeurt’.
Wanneer gebruik je gebeurd?
Voltooid deelwoord
‘Gebeurd’ zonder t is het voltooid deelwoord van ‘gebeuren’. Deze vorm gebruik je in combinatie met een vorm van het hulpwerkwoord ‘zijn’. Bijvoorbeeld: ‘Er is iets vreemds gebeurd.’ Hier duidt ‘gebeurd’ op iets wat al heeft plaatsgevonden (verleden tijd) en wordt gecombineerd met ‘is’.
Voorbeeldzinnen
“Er is iets vreselijks gebeurd.”
“Wat is hier gisteren gebeurd?”
“Dat is mij nog nooit gebeurd.”
Bij alle voorbeelden is het werkwoord ‘zijn’ aanwezig en verwijzen de zinnen naar iets dat in het verleden is gebeurd: daarom ‘gebeurd’.
Herken het verschil snel
Gebruik deze korte regel
Een handige manier om te onthouden is: als het over nu gaat en je geen hulpwerkwoord ziet, dan is het ‘gebeurt’. Zodra er sprake is van bijvoorbeeld ‘is gebeurd’ of ‘heeft gebeurd’ (al is dat zeldzamer), dan weet je dat het voltooid deelwoord nodig is: ‘gebeurd’.
Waarom maken we deze fout zo vaak?
Nederlandse grammatica blijft lastig
De Nederlandse taal bevat veel werkwoorden waarvan de vormen sterk op elkaar lijken. Daarnaast is er in spreektaal geen verschil te horen tussen ‘gebeurt’ en ‘gebeurd’ wanneer je ze los gebruikt. Hierdoor vertrouwen veel mensen op hun gevoel, wat leidt tot fouten in spelling. Door het verschil goed te begrijpen, voorkom je deze veelgemaakte fout voortaan.
Samenvattend
Zorg dat je de situatie goed inschat
Gebruik ‘gebeurt’ bij wat er nu of regelmatig gebeurt, zonder hulpwerkwoord. Gebruik ‘gebeurd’ wanneer je een vorm van ‘zijn’ gebruikt en spreekt over iets in het verleden. Door deze simpele regel te onthouden, kun je voortaan foutloos schrijven en beter communiceren.
